İhracatta Kullanılan Uluslararası Dökümünlar (Kaynak: İGEME Yayınları)
- Sevk Belgesi: Konşimento (Bill of Lading)
- Sigorta Belgesi
- Ticari Faturalar
- Diğer Belgeler
- MESLEK KURULUŞLARINCA TASDİK EDİLEN BELGELER
- ATR. DOLAŞIM BELGESİ VERİLEN ÜLKELER
- EUR.1 VERİLEN EFTA ÜLKELERİ
- ÖZEL MENŞE (FORMA) VERİLEN ÜLKELER
- İSRAİL’LE İLGİLİ BOYKOT TASDİKİ İSTEYEN ÜLKELER
Sevk Belgesi: Konşimento (Bill of Lading)
Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullanılan ve malın taşımak üzere teslim alındığını ve varış noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren kıymetli evrak niteliğinde bir belgedir.
Konşimento’da bulunması gereken zorunlu unsurlar şunlardır:
1) Düzenleyen kimsenin imzası (Taşıyan veya onun yetkili kıldığı kişi)
2) Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret ünvanı
3) Taşınan malın cinsi, ölçüsü (sayı, uzunluk vs.) markası, ve diğer özelliklerine ait bilgiler
4) Tanzim tarihi ve yeri
5) Kaç nüsha olarak düzenlendiği
Zorunlu olmasa da konşimento’da bulunması önemli olabilecek unsurlar ise şunlardır;
6) Kaptanın adı
7) Yükletenin adı
8) Gönderilenin adı
9) Geminin adı ve uyruğu
10) Yükleme limanı
11) Boşaltma limanı
12) Navlun
13) Diğer kayıtlar
Konşimento genelde deniz taşımacılığında kullanılmaktadır. Hava taşımacılığında ise aynı anlamda ve benzer bilgileri içeren konşimentolar kullanılmaktadır. Kara taşımacılığında ise “Yük Senedi” kullanılmaktadır.
Sigorta Belgesi
CIF veya CI teslim şekline göre yapılan ihracatta sözkonusu olmaktadır. İthalatçının verdiği bilgiler ve talimat doğrultusunda ve ithalatçı hesabına ihracatçı tarafından yaptırılmaktadır.
Dış ticarette, söz konusu olan ticari mal rizikolara karşı sigorta ettirilmiş olmaktadır.
Ticari Faturalar
Fatura, satılan bir malın niteliği, ölçüsü ile birim satış fiyatını ve toplam bedeli gösteren bir belge olmaktadır. Satıcı tarafından düzenlenmekte ve alıcıya verilmektedir.
– Proforma Fatura
Anlaşma safhasında ihracatçı tarafından malın birim fiyatının, özelliklerinin ve satış şartlarının yer aldığı, bilgi verme amacını güden bir teklifname niteliğindeki fatura olmaktadır.
– Orjinal Fatura
* Satış işleminin gerçekleşmesinden sonra düzenlenen bir faturadır.
* Orjinal fatura satış sözleşmesini belgeleyen veya satış sözleşmesinin var olduğuna dair kesin karine oluşturan bir belge olmaktadır.
* İthalat veya ihracatta, gümrük işlemlerinin yapılması ve vergilerin hesaplanması için orjinal fatura gerekmektedir.
* Orjinal fatura ihracatçı tarafından banka aracılığı ile ithalatçıya gönderilmektedir.
– Navlun Faturası
CF veya CIF satışta, navlun satıcı tarafından ödenmektedir. Mal ile ilgili satış faturasında, navlun tutarı mal bedeline dahil olarak veya ayrı olarak gösterilebilmektedir. Bu faturaya Navlun Faturası denmektedir.
Akreditif, mal bedeli ile birlikte navlun bedelini de içeriyorsa, konişmento ve diğer sevk belgesi üzerinde “Navlunu ödenmiştir” kaydının bulunması gerekmektedir.
Diğer Belgeler
Yukarıda belirtilen belgelerden başka ülke mevzuatına, malın özelliğine ve satış sözleşmesine göre başka belgeler de zorunlu olabilmektedir. Bunlar;
– Menşe Şehadetnamesi
İhracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edilen ve ihraç konusu malın menşeini, yani imal edildiği veya üretildiği ülkeyi gösteren belgedir. (Bu belge Harçlar Kanunu’na ekli 8 sayılı tarifeye göre harca tabidir.)
Genelleştirilmiş Preferanslar Sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta özel bir menşe şehadetnamesi (Form-A) düzenlenmesi gerekmektedir.
– Çeki Listesi
Çeki Listesi, hangi taşıta ne kadar mal yüklendiğini, her birim, paket, çuval, vs. ağırlığı içermektedir. Gümrük idarelince ve hasar halinde sigorta şirketlerince istenebilmektedir.
– ATR Dolaşım Belgeleri
Avrupa Topluluğu ülkelerine yapılan ihracatta düzenlenen belgelerdir. İhracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından düzenlenmektedir ve ithalatçıya gümrük indiriminden yararlanma hakkını vermektedir.
A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye’den Topluluğa veya Topluluktan Türkiye’ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenir.
Bu belgeler ihracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edilmektedir.
-EUR.1. Dolaşım Sertifikası
Türkiye ile EFTA Ülkeleri arasında mevcut olan Serbest Ticaret Anlaşması gereği,
EUR.1. Belgeleri, EFTA Üyesi Ülkelere (İsviçre, Norveç, İzlanda ve Liechtenstein) yapılan ihracatta aranan belgedir.
Bu belge, TOBB- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı ihracatçının üyesi olduğu Oda’larca tasdiklenmektedir.
Bu belgenin temininde başvuru ve onay mercii ihracatçının bğlı bulunduğu Oda’dır. Önce EUR.1. formu temin edilerek doldurulur ve buna dilekçe, gerçek fatura (Maliye Bakanlığı’ndan onaylı kontrol makbuzu veya noter tasdikli ticari fatura) ve talepname eklenerek Oda’ya müracaat edilir.
– Sağlık Sertifikası
İhraç konusu malın sağlık koşullarına uygun olup olmadığını gösteren belge niteliğindedir. Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı yada Üniversitelerin ilgili bölümlerinden alınmaktadır.
– Analiz Raporu
Tahlili gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddelerde gerekli olabilmektedir. Genelde üniversitelerin ilgili bölümlerince hazırlanmaktadır.
– Koli Müfredat listesi
Koliye ait faturaya sığmayacak kadar kapsamlı bilgiler bu listeye dökülmektedir. Gümrüklerce ve hasar halinde sigorta şirketlerince talep edilmektedir.
MESLEK KURULUŞLARINCA TASDİK EDİLEN BELGELER
(İHRACATÇI BİRLİKLERİ, TİCARET ve SANAYİ ODALARI, TİCARET ODALARI, SANAYİ ODALARI, DENİZ TİCARET ODALARI)
A) A-TR I
B) A-TR3
C) MENŞE ŞEHADETNAMESİ
D) GSP’YE GÖRE MENŞE ŞEHADETNAMESİ (Form A)
E) EUR.1 BELGESİ
Eğer kotaya tabi olan mallar İhracatçı Birliklerinin çalışma kapsamındaki mallar ise sözkonusu Birlikler, diğer durumda ise Odalar yetkili onay mercii durumundadırlar.
ATR.1 DOLAŞIM BELGESİ VERİLEN ÜLKELER
ALMANYA
AVUSTURYA
BELÇİKA
DANİMARKA
FİNLANDİYA
FRANSA
HOLLANDA
İNGİLTERE
İRLANDA
İSPANYA
İSVEÇ
İTALYA
LÜKSEMBURG
MONAKO
PORTEKİZ
YUNANİSTAN
EUR.1 VERİLEN EFTA ÜLKELERİ
İSVİÇRE
İZLANDA
LIECHTENSTEIN
NORVEÇ
ÖZEL MENŞE (FORMA) VERİLEN ÜLKELER
Afganistan
Arjantin
Azerbaycan
Bangladeş
Belarus (Beyaz Rusya)
Birleşik Arap Emirlikleri
Bolivya
Brezilya
Çin Halk Cumhuriyeti
Dominik
Dominik Cumhuriyeti
Ekvador
Endonezya
Eritre
Etopya
Fas
Fiji
Filipinler
Gambia
Gine
Grenada
Grönland
Güney Afrika Cumhuriyeti
Gürcistan
Hindistan
İran İslam Cumhuriyeti
Katar
Kazakistan
Kırgızistan
Kolombiya
Kuveyt
Küba
Laos
Libya
Lübnan
Maldiv Adaları
Malezya
Mauritius
Meksika
Mısır
Moğolistan
Moldova
Özbekistan
Pakistan
Paraguay
Rusya Federasyonu
Samoa
Senegal
Seylan (Sri Lanka)
Seyşel Adaları
St.Kitts&Nevi
St.Vincent ve Grenadies
Suudi Arabistan
Svaziland
Şili
Tacikistan
Tayland
Tunus
Türkmenistan
Ukrayna
Umman
Uruguay
Ürdün
Vanuatu
Venezüella
Vietnam
İSRAİL’LE İLGİLİ BOYKOT TASDİKİ İSTEYEN ÜLKELER
BAE
DUBAI
IRAK
KATAR
KUVEYT
LİBYA
SUDAN
SUUDİ ARABİSTAN
YEMEN
DİĞER
– ROMANYA , GAT MENŞE İSTİYOR. (ITO ONAYLI)
– PAKİSTAN VE HİNDİSTAN , EKO MENŞE İSTİYOR. (ITO ONAYLI)
– MEKSİKA , FİRMANIN HAZIRLADIĞI ÖZEL MENŞE İSTİYOR. (ITO ONAYLI)
